تبدیل علم‌ودانش به کالای قابل عرضه/ نباید از دانش‌فروشی فاصله بگیریم

به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد خبرگزاری علم و فناوری آنا، فعالان اقتصادی و کارشناسان بازرگانی عقیده دارند استفاده از فرصت‌های کشور‌های همسایه برای صادرات، می‌تواند دروازه ورود کالا‌های ایرانی به جهان را باز کند. آن‌ها معتقدند در صورتی که بتوانیم کالا‌هایی با ارزش افزوده بالاتر از نظر کیفیت، بسته‌بندی و برندسازی را به کشور‌های منطقه صادر کنیم و پایگاه‌های صادراتی خود را توسعه بخشیم، می‌توانیم تجارت بین‌المللی خود را گام به گام تقویت کنیم؛ اما دستیابی به این هدف، مستلزم توجه به مؤلفه‌ها و ارکان مهم در حوزه‌هایی مانند تولید و تجارت است؛ چراکه جهان امروز با عبور از فضای سنتی تجاری، نیاز خود را در کالا‌ها و محصولات فناورانه جست‌وجو می‌کند.

اگر ایران بتواند بخش تولید دانش‌بنیان خود را براساس نیاز مقاصد تولید کند و فعالیت‌های مربوط به بازارسازی را به شیوه‌ای صحیح انجام دهد، پایگاه‌های صادراتی خود را ایجاد و مستحکم خواهد کرد. از این رو می‌توان گفت بخش دانش‌بنیان، اهمیتی بالا در بحث شکل‌گیری پایگاه‌های صادراتی و تقویت تجارت بین‌المللی ایران دارد.

برنامه‌ریزی برای صادرات هدفمند

حمیدرضا جیحانی، کارشناس اقتصاد بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصاد آنا، ابتدا به اهمیت تقویت توان تجارت خارجی تأکید کرد و گفت: براساس اخبار اعلام شده مبنی بر عملکرد تجاری دولت طی چند ماه اخیر، دولت سیزدهم توجهی جدی برای توسعه روابط دیپلماتیک خود در سطح منطقه و فرامنطقه دارد. به نظر می‌رسد بازکردن راهی برای تقویت صادرات غیرنفتی، یکی از اهداف این تلاش‌های دولت باشد. ابتدا باید اذعان کرد وجود اتحاد قوی میان کشور‌های حاضر در پیمان‌ها، باعث توسعه تجارت می‌شود و این بستر، آن‌ها را به سمت بهبود روابط دوجانبه و چندجانبه سوق می‌دهد؛ بنابراین روند توسعه صادرات با محور تقویت روابط بین‌المللی، اتفاقی مهم است؛ اما مهم‌تر از آن، برنامه‌ریزی برای صادراتی هدفمند و مستمر است. در این بحث دانش‌بنیان‌ها نقشی جدی می‌توانند ایفا کنند.

وی ادامه داد: در تجارت خارجی، وجود مزیت رقابتی یکی از اصول صادرات کالاهاست. دانش‌بنیان‌ها توانایی آن را دارند تا مزیت رقابتی جدی برای محصولات و خدمات ایرانی ایجاد کنند. زمانی‌که توجه به سمت صادرات دانش‌بنیان‌ها باشد، شیوه بازاریابی و بازارسازی، معرفی و پیدا کردن مقصد برای فروش کالاها، به سمت و سوی دیگری خواهد رفت؛ چراکه صادرات محصولات دانش‌بنیان، روش‌های مختص به خود را می‌طلبد و حتی حمل‌ونقل آن‌ها متفاوت‌تر از کالا‌های مربوط به حوزه‌هایی مانند کشاورزی است؛ بنابراین ابتدا باید برنامه صادراتی را تدوین کنیم و سپس به سمت تهیه استراتژی آن‌ها پیش برویم.

ضرورت تکمیل زنجیره ارزش افزوده

جیحانی در ادامه صحبت‌های خود به اهمیت تکمیل زنجیره ارزش افزوده در روند تجارت خارجی اشاره کرد و در این‌باره توضیح داد: اغلب کشور‌های منطقه از نظر روش‌های تولید کالا‌های فناورانه از ایران عقب‌تر هستند. از سویی دیگر بخش زیادی از تعاملات ایران با کشور‌های منطقه و همسایه بوده و بدیهی است که خواهان محصولات فناورانه ایران باشند. صادرات خدمات و محصولات دانش‌بنیان، مزایای زیادی را نه‌تنها برای شرکت‌های فعال در این حوزه، بلکه برای اقتصاد کلان کشور به همراه دارد؛ اما نکته حائز اهمیت اینکه نباید از دانش‌فروشی فاصله گرفت و باید هرچه سریعتر، علم به کالای قابل عرضه تبدیل شود.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: تولیدکنندگان حوزه فناوری، باید دانش خود را به کالا و محصول قابل عرضه تبدیل کنند. به بیانی دیگر، تکمیل زنجیره ارزش افزوده در بخش فناوری، منجر به افزایش درآمدزایی‌ها در کنار شکل‌گیری پایگاه صادراتی ایران در کشور‌های مقصد خواهد شد.

رشد با ابزار‌های اصولی

به گزارش آنا، یکی از لازمه‌های اصلی گسترش فعالیت‌های تجاری، برقراری تعامل سازنده و مؤثر با کشور‌های جهان است؛ بنابراین اگر قصد داریم فعالیت‌های تجاری را گسترش دهیم، باید روابط خود را با سایر کشور‌ها به‌ویژه کشور‌های منطقه افزایش دهیم. بدون دارا بودن ارتباطات صحیح و گسترده، نمی‌توان تحولی در تجارت به ویژه صادرات ایجاد کرد؛ اما علاوه بر این ضرورت، توجه به تکمیل زنجیره ارزش افزوده و تقویت تولید دانش‌بنیان با اهداف صادراتی، از اهمیتی ویژه برخوردار است.

خدمات و محصولات دانش‌بنیان، ظرفیت تقویت بنیان‌های صادرات غیرنفتی را دارند. باید از این ظرفیت‌های بالقوه کشور به منظور شتاب دادن به تجارت بهره بگیریم. بدون درنظر گرفتن این الزامات، نمی‌توان به‌تنهایی از روابط بین‌المللی انتظار داشت درآمد‌های تجاری را به رشد برساند.